Kiểm định cân là bước quan trọng để đảm bảo độ chính xác trong đo lường và tuân thủ quy định pháp luật. Tuy nhiên, không ít người dùng vẫn còn băn khoăn: Cân hết hạn kiểm định có được dùng tiếp? Mất tem kiểm định phải làm sao?.... Phần 1 của loạt bài “Những câu hỏi thường gặp khi sử dụng cân Nhơn Hòa” sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc đó.
Câu 1: Cân hết hạn kiểm định có dùng được không?
Về mặt pháp lý: KHÔNG ĐƯỢC
Theo Luật Đo lường Việt Nam, phương tiện đo được chia làm 2 nhóm như sau:
Nhóm 1 - Phương tiện đo không thuộc danh mục bắt buộc kiểm soát của Nhà nước về đo lường: Phương tiện đo được sử dụng trong nghiên cứu khoa học, điều khiển, điều chỉnh quy trình công nghệ, kiểm soát chất lượng trong sản xuất hoặc các mục đích khác được kiểm soát theo yêu cầu kỹ thuật đo lường do tổ chức, cá nhân công bố.
Nhóm 2 - Phương tiện đo thuộc danh mục bắt buộc kiểm soát của Nhà nước về đo lường: Là phương tiện đo được sử dụng để định lượng hàng hóa, dịch vụ trong mua bán, thanh toán, bảo đảm an toàn, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, bảo vệ môi trường, trong thanh tra, kiểm tra, giám định tư pháp và trong các hoạt động công vụ khác được kiểm soát theo yêu cầu kỹ thuật đo lường quy định tại văn bản kỹ thuật đo lường Việt Nam.
Đối với các phương tiện đo thuộc nhóm 2 như cân đồng hồ lò xo, cân điện tử Nhơn Hòa đều phải được kiểm định ban đầu, kiểm định định kỳ và kiểm định sau sửa chữa. Nếu tem kiểm định hết hạn mà vẫn sử dụng phương tiện đo trong kinh doanh thương mại đồng nghĩa việc bạn đang vi phạm pháp luật.
Về mặt kỹ thuật: CÓ THỂ nhưng KHÔNG NÊN
Cân hết hạn kiểm định không đồng nghĩa với "hỏng", nhưng:
- Độ chính xác không được đảm bảo
- Nguy cơ sai số vượt mức cho phép
- Gây thiệt hại kinh tế cho cả người bán và người mua
Câu 2: Cân bị rách hoặc bong tróc tem kiểm định phải làm sao?
Trong quá trình sử dụng, tem kiểm định trên cân đôi khi có thể bị rách, bong tróc hoặc mờ - đây là tình trạng khá phổ biến. Nguyên nhân thường do thời tiết (nắng, mưa, độ ẩm cao), vệ sinh cân không đúng cách, va chạm trong quá trình sử dụng,...
Khi gặp phải trường hợp này, bạn cần liên hệ ngay Trung tâm Kiểm định để được kiểm tra, đánh giá lại và dán tem mới hợp lệ. Điều này giúp đảm bảo cân của bạn vừa có độ chính xác về mặt kỹ thuật, vừa đáp ứng đúng theo quy định của Pháp luật về phương tiện đo lường, đặc biệt là khi sử dụng cân cho các hoạt động kinh doanh thương mại.
Tuyệt đối không được tự in ấn, làm giả tem kiểm định. Đây là hành vi vi phạm pháp luật.
Lưu ý khi vệ sinh cân:
- Dùng khăn mềm, ẩm nhẹ để lau cân. Không xịt nước hoặc dung dịch tẩy rửa trực tiếp lên vị trí có tem.
- Không sử dụng cồn, hóa chất mạnh hoặc bàn chải cứng vì có thể làm bong lớp bảo vệ và khiến tem bị phai màu, rách.
- Nếu cần làm sạch khu vực gần tem, hãy lau nhẹ xung quanh, giữ cho tem luôn khô ráo và nguyên vẹn.
Câu 3: Các loại cân chỉ dùng trong gia đình có cần kiểm định không?
Theo Luật Đo lường Việt Nam, việc cân có bắt buộc kiểm định không tùy thuộc vào mục đích sử dụng.
KHÔNG BẮT BUỘC kiểm định: Áp dụng đối với các loại cân chỉ dùng cho mục đích cá nhân, sinh hoạt trong gia đình, không liên quan đến hoạt động mua bán, khám chữa bệnh hoặc quản lý nhà nước. Ví dụ như:
- Cân sức khỏe dùng tại nhà (đo cân nặng cá nhân)
- Cân nhà bếp, cân thực phẩm trong gia đình
- Cân trẻ em/cân em bé dùng tại nhà
- Cân hành lý cá nhân (dùng trước khi đi máy bay, du lịch,...)
- Cân kỹ thuật trong phòng học, thí nghiệm cá nhân hoặc nghiên cứu nội bộ, không sử dụng cho mục đích thương mại hoặc kiểm nghiệm chính thức.
BẮT BUỘC kiểm định: Áp dụng đối với các loại cân được sử dụng trong hoạt động thương mại, y tế, sản xuất hoặc phục vụ quản lý nhà nước. Ví dụ như:
- Cân dùng trong mua bán hàng hóa (tại chợ, cửa hàng, siêu thị, đại lý,...)
- Cân sức khỏe, cân trẻ sơ sinh tại bệnh viện, phòng khám, cơ sở y tế
- Cân thuốc, cân dược liệu tại hiệu thuốc hoặc cơ sở sản xuất dược phẩm
- Cân trong sản xuất, đóng gói, kiểm tra sản phẩm (nếu kết quả cân được dùng để xác định khối lượng hàng hóa bán ra hoặc kiểm soát chất lượng).
- Cân ô tô, cân sàn, cân bàn, cân treo,... dùng trong giao nhận hàng hóa, vận tải hoặc sản xuất công nghiệp.
Chính vì vậy, các loại cân chỉ dùng trong gia đình không bắt buộc kiểm định.
Câu 4: Vì sao Cân nhà bếp Nhơn Hòa vẫn có thể dùng trong kinh doanh thương mại?
Dù thường được gọi bằng cái tên quen thuộc “cân nhà bếp”, nhưng thực tế đây chính là “Cân đồng hồ lò xo nhựa Nhơn Hòa” – một loại cân cơ học thông dụng, chính xác và bền bỉ, đáp ứng tốt nhu cầu sử dụng trong gia đình lẫn kinh doanh thương mại.
Điểm khác biệt nổi bật của cân nhà bếp Nhơn Hòa so với các sản phẩm cùng loại trên thị trường là mỗi chiếc cân đều được kiểm định và dán tem kiểm định đo lường trước khi xuất xưởng, đảm bảo đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn kỹ thuật do Nhà nước quy định. Nhờ đó, cân nhà bếp Nhơn Hòa không chỉ phù hợp cho nhu cầu sử dụng trong gia đình mà còn được phép sử dụng trong hoạt động kinh doanh, mua bán hàng hóa tại chợ, cửa hàng thực phẩm, quầy tạp hóa, quầy bốc thuốc,....
Nói cách khác, dù thường được gọi là “cân nhà bếp” nhưng về mặt kỹ thuật và pháp lý, đây vẫn là phương tiện đo nhóm 2 – được Nhà nước cho phép sử dụng trong giao dịch thương mại với điều kiện tem kiểm định còn hiệu lực.
Câu 5: Vì sao tem kiểm định trên các phương tiện đo lường có thể chống giả mạo?
Tem kiểm định đo lường là dấu chứng nhận hợp pháp cho thấy phương tiện đo (như cân, công tơ điện, đồng hồ nước,...) đã được cơ quan chức năng kiểm định đạt yêu cầu kỹ thuật. Để ngăn chặn việc làm giả hoặc tái sử dụng, tem được thiết kế đặc biệt với nhiều “yếu tố bảo mật".
1. Sử dụng vật liệu “tem bể” – chống bóc và chống tái sử dụng
Tem kiểm định thường được in trên vật liệu tem bể (tem vỡ) – loại giấy hoặc decal đặc biệt có cấu trúc giòn, sẽ rách hoặc vỡ ngay khi bóc ra. Điều này giúp ngăn việc tháo tem dán sang thiết bị khác, đồng thời dễ phát hiện khi có dấu hiệu can thiệp.
2. Có mã đơn vị kiểm định và ký hiệu riêng biệt
Trên mỗi tem kiểm định đều có mã số của đơn vị kiểm định. Các mã này được Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia cấp riêng cho từng đơn vị, giúp truy xuất được nguồn gốc kiểm định và xác định tính hợp pháp của tem.
3. Thiết kế thống nhất, quản lý nghiêm ngặt
Tem có bố cục thống nhất trên toàn quốc. Nhờ đó, các cơ quan chức năng dễ dàng phát hiện tem giả nếu có khác biệt về hình thức.
Mỗi tem chỉ được cấp phát và sử dụng một lần duy nhất cho một thiết bị. Tất cả thông tin đều được ghi nhận trong hồ sơ kiểm định nên việc đối chiếu và xác minh tem thật – giả hoàn toàn có thể thực hiện dễ dàng.
